Nieuwe begraafplaats Maassluis valt op én in de smaak
Buro Stad en Land b.v. heeft uiteindelijk bijna 4 jaar gewerkt aan het ontwerp van Begraafplaats De Dijk. Lokatie, randvoorwaarden, programma, externe invloeden én een gebalanceerd ontwerp met veel aandacht voor de details maakten dat een lange doorlooptijd benodigd was om te komen tot het resultaat. Maar nu is de begraafplaats grotendeels ingericht. En zijn de reacties lovend, zijn bezoekers bijzonder positief en wij trots op het resultaat.
In opdracht van de gemeente Maassluis, in samenwerking met RPR Projectmanagement, Grontmij (bestek), Dura Vermeer (Uitvoering) en verschillende leveranciers waaronder Falco (meubilair), Den Boer Econorm (urnennissen) en Vrijenban beton (Craquelétegels) is het ontwerp grotendeels uitgevoerd.
In 2010 is de visie voor ontwikkeling van een nieuwe begraafplaats in Maassluis ontwikkeld. De bestaande begraafplaats begon vol te raken. De gemeente Maassluis had de wens om langs de Vlaardingsedijk op een voormalig baggerdepot langs de Nieuwe Waterweg een nieuw bedrijventerrein met begraafplaats te ontwikkelen. Naast 6 ha uitgeefbaar bedrijfsterrein is inmiddels een begraafplaats gerealiseerd met een (uiteindelijke) oppervlakte van 2 ha. Buro Stad en Land b.v. tekende voor het ontwerp van de begraafplaats én bedrijventerrein.
Helder PvE
De gemeente had een helder PvE voor de begraafplaats, binnen het ontwerp moest onder meer ruimte worden gereserveerd voor een aula voor zo’n 150 bezoekers met afscheidsruimte en beheerders- en bezoekersonderkomen. Tevens was ruimte voorzien voor opslag, depot en stalling van materieel. 50 parkeerplaatsen kregen een plaats. 12000 m2 grafvelden voor zo’n 1700 graven, en 175 asbestemmingen. Op een bijna rechthoekig kavel zou een traditioneel vormgegeven begraafpark voor de hand liggen.
Spontane maquette (craquelé) als concept
Uniek concept!
Oog voor details tijdens de inventarisatie heeft uiteindelijk geleid tot een uniek concept. Weken slecht weer voorafgaand aan een enorme droogte met verzengende zon tijdens de inventarisatie leverden op het voormalig depot een zeldzaam mooi beeld op. In de snel drogende sliblaag ontstond een opvallende cracqueléstructuur, opengesprongen, gescheurde aarde, in grote brokken als eilanden. De scheuren als diepe kloven ertussen. Aan de randen grote pollen gras, als groenstructuur. De visie op de inrichting van de nieuwe begraafplaats lag aan onze voeten! De grote kluiten aarde als grafvelden, de kloven en scheuren als paden en wegen, de graspollen als de gewenste extensieve groenstructuur. Wij wilden toch al een bijzonder extensieve begraafplaats inrichten. Daar zou de organische vormentaal perfect bij passen. En toen daar ook nog een grote steen in het slib lag was het concept compleet, als metafoor voor het gewenste gebouw.
De slechte draagkracht van de slibhoudende ondergrond maakte het noodzakelijk de begraafplaats aanzienlijk op te hogen (1.50 m), de grafvelden in ieder geval, voor de paden en overige voorzieningen als groen, asbestemmingen en gebouwen volstond het oorspronkelijke maaiveldniveau.
PDF van het ontwerp downloaden?
De structuur
Vanaf de hoofdingang vormt één hoofdpad de ontsluiting. In de hoekige vormgeving slingert het pad zich langs aula en urnentuinen, tussen grafvelden, driemaal onderbroken door een centraal plein, pleinen waar plaats is voor siergroen, voor het nemen van afscheid in grotere groepen, waar bezoekers kunnen zitten en uitkijken over natuur en water, waar afvalbakken, gietsers en watertappunten zijn te vinden.
Zeer opvallend vormgegeven pleinen in de vorm van grote betonnen tegels, passend in de industriële omgeving, beheervriendelijk (weinig onkruid), én cracquelévisie perfect vertalend.
Geen duidelijke geometrische pleinvorm maar een organische vorm, het groen groeit als het ware naar binnen, de natuur lijkt het van de inrichting te winnen. Ook het gebied rond de urnenmuur (opgebouwd met het voor het havengebied zo kenmerkende basaltsteen) is met de grote vijfhoekige betonnen tegels verhard. Extensief versus cultuur De meeste moderne begraafplaatsen vormen saaie cultuurtuinen.
Wij hebben hier een vooruitstrevende natuurtuin willen maken, met scherpe contrasten tussen meer intensieve gebruiksruimten en de omgeving, waar plaats is voor wadi’s ten behoeve van waterafvoer, ruige bosbeplanting, wilde bloemenweide, vlinders, vogels en insecten. Wat ons betreft zouden grote delen van de begraafplaats moeten gaan worden begraasd door schapen. Aan dat laatste beeld moet de gemeente wellicht nog even wennen.